Ciepłe, suche, zdrowe domy z keramzytu


Zdrowo mieszkać to plan, który chcemy wcielić w życie, gdy podejmujemy trud budowy własnego domu. Zdrowo, czyli w warunkach bezpiecznych dla zdrowia i korzystnych dla naszego samopoczucia. Wybór często pada na elementy drewniane, nie jest to jednak rozwiązanie ekologiczne. Z tego powodu Skandynawowie, słynący ze szczególnej dbałości o środowisko naturalne, już ponad 50 lat temu rozpoczęli poszukiwanie alternatywnego do drewna materiału, który mógłby posłużyć do budowy równie zdrowych domów. Poszukiwania te doprowadziły do keramzytu.

Ekologiczny materiał budowlany

To kruszywo budowlane – dostępne na rynku pod nazwą Leca® KERAMZYT – swoimi właściwościami najbardziej przypomina drewno. Ma zbliżoną wartość współczynnika przenikania ciepła, a także podobny ciężar właściwy. Dodatkowo jest niepalny oraz odporny na działanie grzybów i pleśni.
Keramzyt powstaje w procesie obróbki mechanicznej i termicznej rozdrobnionej gliny pęczniejącej. W trakcie wypalania w piecach obrotowych surowiec ten przybiera postać twardych kulek, które ponad czterokrotnie zwiększają swoją objętość. Dzięki połączeniu różnych frakcji keramzytu i piasku z zaczynem cementowym uzyskuje się beton lekki o gęstości 600-1600 kg/m3, z którego następnie wytwarza się pustaki i bloczki ścienne, pustaki stropowe, wentylacyjne.

System Leca® BLOK

Z Leca® KERAMZYTU produkuje się elementy ścienne, stropowe, nadprożowe, wentylacyjne i kominowe. Razem tworzą one Leca® BLOK - kompletny i stale rozwijający się system budowy zdrowych i ciepłych domów. Znalazł on powszechne zastosowanie w budownictwie indywidualnym, zbiorowym oraz budynkach użyteczności publicznej, przy wznoszeniu obiektów najczęściej do 2-3 kondygnacji. 
W skład systemu wchodzą: keramzytobetonowe elementy ścienne, stropowe, nadprożowe, wentylacyjne, kominowe, zaprawa murarska i keramzyt jako kruszywo. Uzupełnieniem są gotowe mieszanki budowlane Weber: tynki elewacyjne i wewnętrzne, systemy ociepleń, podkłady podłogowe, kleje i fugi do płytek, mieszanki zapraw i betonów.
Uwaga: pustaki i bloczki keramzytobetonowe mogą stanowić również wypełnienie żelbetowych konstrukcji szkieletowych w budynkach wielokondygnacyjnych.

Ściany

Pustaki i bloczki systemu Leca® BLOK pozwalają na wybudowanie całego domu w jednej technologii.


Ściany fundamentowe

Do budowy ścian fundamentowych i ścian piwnicznych wykorzystuje się Bloczki Leca® BLOK fundamentowe. Powierzchnia 1 m2 ściany wykonanej z tych elementów jest dwukrotnie lżejsza i ma czterokrotnie lepszą izolacyjność termiczną niż ściany z typowych bloczków betonowych. 
A lepsza termoizolacyjność to ograniczenie wydatków na dodatkowe kosztowne izolacje ścian w gruncie i w strefie cokołów. Dzięki wyższej izolacyjności cieplnej przegrody z keramzytu izolacja ścian fundamentowych może być o 4 cm cieńsza. 

I tak przykładowo dom bez piwnic o wymiarach 12,5 x 10 m to około 50 m2 zewnętrznych ścian fundamentowych do ocieplenia. Jeżeli zastosujemy o 4 cm cieńszą izolację z polistyrenu ekstrudowanego (XPS-u), to przy zachowaniu tych samych właściwości termoizolacyjnych zużyjemy o 2 m3 mniej materiału izolacyjnego. W ten sposób zaoszczędzimy około 800 zł. 
Ponadto bloczki z keramzytobetonu są prawie dwukrotnie większe niż betonowe, co sprawia, że do murowania ścian z tych elementów zużywa się mniej zaprawy. Dzięki temu w podanym przykładzie budynku oszczędzimy około 300 zł.

Kolejna korzyść ze stosowania lżejszych bloczków to zmniejszenie kosztów transportu, ponieważ jeden zestaw (samochód z przyczepą) może przewieźć materiał o większej objętości bez przekraczania dopuszczalnych ładowności i nacisków na oś. A więc w przykładowym domu, przy uwzględnieniu również wewnętrznych ścian fundamentowych, bloczki keramzytobetonowe można dostarczyć jednym zestawem, natomiast w przypadku cięższych bloczków betonowych konieczne są dwa. To oznacza kolejne 200-600 zł oszczędności.

Pozostaje jeszcze jedna, trudna do wyceny korzyść ze stosowania lżejszych bloczków: praca ludzka. W opisanym domku murarz i pomocnicy, aby wymurować ściany, muszą przenieść, podać i ułożyć na murze bloczki keramzytobetonowe o wadze ok. 18 t. W przypadku cięższych bloczków betonowych dodatkowo trzeba doliczyć większą ilość zaprawy, co razem daje ciężar ok. 40 t. 
Oczywiście, materiał do wytworzenia bloczków z keramzytobetonu jest droższy od betonowych, toteż cena wyjściowa tych wyrobów będzie wyższa. Jednakże w praktyce nie przekracza ona połowy obliczonych oszczędności. 

Ściany parteru i pięter

Przy wyborze materiału do budowy ścian kondygnacji mieszkalnych należy pamiętać o dwóch zasadniczych właściwościach użytkowych ścian. A mianowicie: wszystkie ściany zewnętrzne muszą charakteryzować się bardzo dobrą termoizolacyjnością, natomiast ściany wewnętrzne - głównie izolacyjnością akustyczną. Spośród dostępnych na rynku wyrobów do murowania ścian nie można wskazać jednego materiału, który spełniałby równocześnie obie te funkcje. 

W systemie Leca® BLOK rozwiązano ten problem, wprowadzając PUSTAKI jako materiały przeznaczone do ścian zewnętrznych i pełne BLOCZKI o gr. 18 cm jako materiał do budowy ścian wewnętrznych. 
Pustak Leca® BLOK 24 to najbardziej rozpowszechniony wyrób na rynku. Ma wymiary 24x24x50 cm i pozwala na budowę ścian zewnętrznych o bardzo dobrej izolacyjności termicznej i najwyższej paroprzepuszczalności. Obie te właściwości ściśle łączą się ze sobą. Gdy ściana szybko wysycha, osiąga również dobre właściwości izolacyjności cieplnej. Suche ściany to także brak możliwości rozwoju grzybów i pleśni. 

Do izolacji ścian zewnętrznych z pustaków Leca® BLOK 24 można wykorzystać styropian, jednakże najlepsze parametry paroprzepuszczalności osiąga się przy zastosowaniu wełny mineralnej. Już 15-centymetrowa warstwa tej izolacji o wartości współczynnika λ = 0,04 W/(m•K) pozwala na uzyskanie przez ścianę wartości współczynnika U poniżej 0,2 W/(m2•K), czyli takiej, która obowiązuje obecnie i która będzie wymagana po wejściu w życie zaostrzonych wymagań cieplnych w 2021 roku. 

Innym rodzajem przegrody zewnętrznej mogą być ściany o szerokości 36,5 cm wykonane z pustaków Leca® BLOK 36,5. Jest to obecnie najlepszy w systemie pustak pod względem paroporzepuszczalności oraz izolacyjności cieplnej. W przypadku ściany z tych wyrobów wystarczy warstwa izolacji o grubości 8 cm i wartości współczynnika λ = 0,04 W/(m•K), aby uzyskać wartość U ściany poniżej 0,2 W/(m2•K). 
Podane parametry izolacji są wartościami średnimi. Należy mieć na uwadze, że zastosowanie materiału izolacyjnego o lepszych parametrach pozwala na wykonanie cieńszej izolacji. Jednak już same parametry termoizolacyjne pustaków Leca® BLOK 24 i 36,5 ograniczają grubość niezbędnej izolacji w porównaniu z innymi materiałami ściennymi o 2-5 cm. Oznacza to, że lekkie pustaki z keramzytobetonu z dobrą izolacją pozwalają na budowę cieńszych ścian, a to już przekłada się na realne oszczędności w trakcie budowy.

Akustyczne ściany wewnętrzne 

Pustaki Leca® BLOK 24 i 36,5 można stosować do budowy ścian wewnętrznych, jednak najlepsze właściwości pod względem ochrony przed przenikaniem hałasu między pomieszczeniami uzyskuje się przy zastosowaniu pełnych bloczków akustycznych. 

W systemie Leca® BLOK znajdują się trzy takie elementy:
  • Bloczek Leca® BLOK akustyczny 18 (do ścian tynkowanych tynkiem cementowo-wapiennym),
  • Bloczek Leca® BLOK akustyczny 18 g (do ścian tynkowanych tynkiem gipsowym lub cementowo-wapiennym),
  • Bloczek Leca® BLOK akustyczny 24/20 (do ścian tynkowanych tynkiem gipsowym lub cementowo-wapiennym).
Dwa pierwsze wyroby pozwalają na murowanie ścian o grubości 18 cm, a trzeci - o grubości 24 cm.
Wszystkie wyroby umożliwiają uzyskanie izolacyjności akustycznej R’A1 powyżej 50 dB, a taka wartość wymagana jest w odniesieniu do ścian znajdujących się między mieszkaniami w budownictwie wielorodzinnym. Jednak i w budownictwie jednorodzinnym ściana akustyczna pozwala na stworzenie cichych pomieszczeń w obrębie jednego domu. Wszystkie ściany z bloczków akustycznych mogą być stosowane jako ściany konstrukcyjne obciążone jedno- lub obustronnie konstrukcją stropów. 
Bloczki akustyczne można również wykorzystywać do wykonywania ścian zewnętrznych izolujących akustycznie od hałasu z zewnątrz. Polecane są szczególnie przy budowie domów w pobliżu lotnisk, ruchliwych dróg i zakładów przemysłowych. 

Ściany działowe 

Do budowy ścian działowych można stosować wszystkie opisane materiały, jednak nie zawsze potrzebne są ściany izolujące od zimna czy hałasu. Wówczas można użyć pustaków Leca® BLOK 12. Wyroby te świetnie sprawdzają się jako ścianki garderoby, wewnętrzne ścianki wiatrołapu, przegrody wydzielające w jednym pomieszczeniu oraz ścianki działowe między pomieszczeniami o izolacyjności akustycznej R’A1 powyżej 42 dB. 
Pustaki te stosuje się również przy budowie trójwarstwowych ścian zewnętrznych do wykonania zewnętrznej ściany osłonowej. 

Stropy

Teriva to klasyczny strop gęstożebrowy stosowany najczęściej w domach jednorodzinnych. Strop tego typu składa się z belek żelbetowych i pustaków z keramzytobetonu. Do jego wykonania nie trzeba stosować kosztownych dźwigów. Belki i pustaki układa się ręcznie i po uzupełnieniu zbrojenia zalewa betonem z pompy-betonomieszarki. Keramzytobetonowe pustaki są lżejsze niż inne, podobne wyroby, dzięki czemu cały strop jest lżejszy. 

Stropy Teriva nie wymagają pełnego szalunku i stanowią ekonomicznie uzasadnioną alternatywę dla innych rozwiązań. Na rynku polskim są znane i powszechnie stosowane od ponad 30 lat. Są obecnie najtańszym rozwiązaniem stropowym. 

Inne elementy

Kształtki Leca® BLOK nadprożowe U 24 i U 36,5 stanowią uzupełnienie systemu. Ich szerokości są zgodne z szerokościami typowych ścian w systemie. W kształtkach układa się zbrojenie i beton. Keramzytobetonowa struktura kształtki jest taka sama jak pustaków ściennych, dzięki czemu tynki układane na ścianach zachowują się w sposób jednolity na całej powierzchni ściany. Nie następuje osadzanie się kurzu na nadprożach, jak to czasami bywa przy stosowaniu nadproży żelbetowych. 
Keramzytobetonowe pustaki wentylacyjne i obudowy w systemach kominowych sprawdzają się w budowie i eksploatacji domów. Szczególnie przy rozgrzanych rurach spalinowych i dymowych, obok izolacji z wełny otaczającej rurę, obudowa z keramzytobetonu dodatkowo izoluje cały komin. Tu również, podobnie jak w przypadku kształtek nadprożowych, wykonuje się ściany, kominy i kanały z jednolitego materiału. Tynk pracuje na nich w sposób podobny. 

Zaprawa ciepłochronna 

Aby dodatkowo poprawić izolacyjność termiczną ściany i zminimalizować ryzyko występowania mostków cieplnych na spoinach, jako zaprawę murarską do ścian zewnętrznych można zastosować zaprawę ciepłochronną. Przygotowuje się ją bezpośrednio na budowie, a jej podstawowe składniki to: cement, wapno i - zamiast piasku - Leca® KERAMZYT do zapraw (drobnoziarnisty 0-2 mm). Wskazane jest również użycie środka Betostat, by dodatkowo napowietrzyć mieszankę. 

Tak przygotowana zaprawa bardzo dobrze sprawdza się przy murowaniu ścian z pustaków keramzytobetonowych. Ma podobną wytrzymałość oraz ponad czterokrotnie lepsze parametry termoizolacyjne niż typowe zaprawy cementowo-wapienne. 

Leca® KERAMZYT 

Uzupełnieniem systemu Leca® BLOK jest Leca® KERAMZYT jako kruszywo. Jest to bardzo dobry materiał izolacyjny i stosuje się go:
  • do izolacji cieplnej i podbudowy posadzek na gruncie, gdzie może pełnić również funkcję ekranu radiestezyjnego, 
  • do ocieplania zewnętrznych ścian piwnic,
  • do obsypywania drenażu obwodowego wokół ścian fundamentowych,
  • do izolacji przed przemarzaniem rur układanych w gruncie,
  • do obsypywania rur rozsączających w przydomowych oczyszczalniach ścieków,
  • jako warstwę izolacyjną i kształtującą spadki na dachach płaskich,
  • jako warstwy drenażowe i składnik spulchniający ziemię urodzajną na dachach zielonych,
  • w przydomowym ogródku do obsypywania drzewek, krzewów, jako drenaż i do spulchniania gruntu.

Ekonomia i ergonomia prac

System Leca® BLOK i inne wyroby keramzytobetonowe pozwalają na szybką, łatwą i ekonomiczną budowę zdrowego, cichego i ciepłego domu o przyjaznym mikroklimacie. Konstrukcja jest wznoszona z dużych, a jednocześnie lekkich pustaków i bloczków keramzytobetonowych, dlatego nakłady na robociznę są nawet o 25% niższe w porównaniu z innymi, popularnymi systemami. Dom z keramzytu zbudowany w systemie Leca® BLOK to niższe koszty inwestycji i późniejszej eksploatacji.

Doświadczenia przeniesione ze Skandynawii sprawdzają się nie tylko u nas, lecz także w ciepłej Hiszpanii i Portugalii, gdzie użytkowanie dobrze izolowanego domu z keramzytu ogranicza stosowanie kosztownych w eksploatacji urządzeń klimatyzacyjnych.




Domy z keramzytu 

Zwolenników technologii keramzytu przybywa. Warto więc poznać opinie osób, które już wiele lat mieszkają w domach wybudowanych w systemie Leca BLOK.