Jak budować ściany szczelne akustycznie?



Niezwykle istotnym elementem, który gwarantuje komfort mieszkalny jest właściwa izolacyjność akustyczna ścian. Aby ją zachować, należy pamiętać, że decyduje o niej kilka niezwykle ważnych czynników.

Obecnie na rynku jest bardzo dużo materiałów budowlanych, które pozwalają budować domy o coraz lepszych walorach techniczno-użytkowych. Różnorodność materiałów zmusza wykonawców do ciągłego poszerzania swojej wiedzy. Jeszcze kilkanaście lat temu akustyka przegród budowlanych była dziedziną niezbyt znaną i rozumianą. Obecnie zaś prawie wszyscy producenci materiałów do budowy ścian i stropów deklarują wartości izolacyjności akustycznej swoich wyrobów.



Badania laboratoryjne a rzeczywistość na budowie

Sama deklaracja nie gwarantuje jeszcze osiągnięcia w wybudowanym obiekcie określonej izolacyjności. Dlaczego tak jest? Aby sprawdzić wartość izolacyjności akustycznej, najczęściej wykonuje się przegrodę w laboratorium, między dwiema komorami. Wówczas nie muruje się pod presją czasu. Bloczki i pustaki ścienne łączy się na pełną spoinę bardzo dokładnie dociskając do siebie poszczególne elementy. Szczelnie wypełnia się połączenia danej ściany z innymi ścianami i stropami. Tynk jest nakładany dokładnie i raczej nie oszczędza się na jego grubości. Dla tak przebadanej pod względem akustycznym ściany zostaje określony współczynnik Rw. Tę wartość należy pomniejszyć o poprawkę C lub Ctr (w zależności od tego, czy ściana jest przegrodą wewnątrz budynku czy na zewnątrz) i odejmuje się 2 dB (badania w warunkach laboratoryjnych). Dodatkowo w wypadku przegród wewnętrznych należy odjąć 1-6 dB z powodu zjawiska zwanego przenoszeniem bocznym. Po odjęciu kolejnych poprawek od wartości Rw uzyskamy R’A1, czyli wskaźnik oceny przybliżonej izolacyjności akustycznej przegrody wewnętrznej budynku. W normie PN-B-02151-03:1999 określono, jakim wymaganiom muszą sprostać przegrody budowlane. Na przykład dla ścian wewnętrznych pomiędzy mieszkaniami muszą one po wybudowaniu osiągnąć wskaźnik R’A1 nie mniejszy niż 50 dB.

Jak osiągnąć komfort akustyczny budynku?

W ostatnich latach coraz więcej mówi się i pisze o komforcie akustycznym pomieszczeń oraz o nierozerwalnie z nim związanej izolacyjności przegród. Aby dobrze odizolować akustycznie pomieszczenie od innych pomieszczeń i otoczenia, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad wykonawczych:
  • Przed przystąpieniem do wykonania przegrody należy wnikliwie przestudiować wytyczne producenta wyrobów. Warto sprawdzić szczególnie to, czy połączenie pióro – wpust gwarantuje izolacyjność akustyczną. Murowanie ścian na tzw. pełną spoinę poziomą i pionową najczęściej okazuje się najlepszym ze sposobów murowania i zapewnia akustyczną izolacyjność przegrody. 
  • Ściany należy łączyć za pomocą wiązań murarskich (sztrab, strzępi), najlepiej zespalać ze sobą co drugą warstwę i unikać metalowych łączników.
  • Szczelinę ściany pod stropem trzeba wypełnić w następujący sposób: najpierw z jednej strony ścianę otynkować, po wyschnięciu tynku od drugiej strony w szczelinę wcisnąć wełnę mineralną (nie stosować styropianu ani pianki montażowej), a następnie otynkować ścianę z drugiej strony. Można tu również zastosować systemowe rozwiązania z taśmami i kitami.

  • Gniazd i puszek instalacyjnych wpuszczanych w ścianę nie należy instalować na ścianach między mieszkaniami, w tym samym miejscu, po obu stronach ściany.
  • Przepusty instalacji rurowych powinno się dodatkowo doszczelniać elastycznymi masami. Warto unikać rur przyłączeniowych grzejników z jednego pionu do dwóch, sąsiadujących przez ścianę mieszkań.
  • Bez zgody projektanta nie wolno zmieniać rodzaju tynków wewnętrznych. Wprowadzenie lżejszego i cieńszego tynku gipsowego na ścianę, na której zalecono tynk cementowo-wapienny, skutkuje obniżeniem masy powierzchniowej nawet o 30–40 kg, a to obniża izolacyjność przegrody.
  • Montując płyty gipsowo-kartonowe na przegrodach, trzeba unikać montażu na tzw. placki, czyli nie pozostawiać w przekroju przegrody pustek, które działają jak „pudła rezonansowe”.
  • Wykonując jastrych posadzkowy, należy dokładnie odizolowywać go taśmami od wszystkich ścian, aby wyeliminować materiałowe przenoszenie boczne z podłogi na ścianę.

Keramzytobeton gwarancją izolacyjności akustycznej

Nie wszystkie materiały do budowy ścian są w stanie sprostać wymaganiom w zakresie izolacyjności akustycznej. Od kilku lat na rynku powszechnie do budowy ścian między mieszkaniami stosuje się bloczki z keramzytobetonu. Te wyroby jako nieliczne mogą osiągnąć wskaźnik R’A1 ≥ 50 dB przy grubości ściany 18 cm + tynk. W systemie budowania na bazie Leca® KERAMZYTU właściwą izolacyjność akustyczną osiągnięto dzięki wprowadzeniu na rynek dwóch typów bloczków o takich samych wymiarach (38 x 18 x 24 cm), lecz różnym ciężarze. Wykonana z nich surowa ściana o grubości 18 cm to obecnie najcieńsza przegroda, która po otynkowaniu dowolnym tynkiem spełnia wymagania izolacyjności akustycznej dla ścian między mieszkaniami.




Bloczki produkowane są w dwóch wersjach: lżejszej o wadze 23 kg pod tynk cementowo-wapienny oraz cięższej o wadze 26 kg pod tynk gipsowy.






Obustronny tynk cementowo-wapienny o grubości 1,5 cm zwiększa masę ściany o 57 kg/m2. Natomiast typowy tynk gipsowy o grubości 1 cm to dodatkowo zaledwie 20 kg/m2. Różnica (37 kg/m2) najczęściej stanowi kilkanaście procent ciężaru całej przegrody, a zmniejszenie ciężaru nieuchronnie prowadzi do pogorszenia izolacyjności akustycznej ściany.

Tabela

W tabeli zostały przedstawione wyniki badań akustycznych dla ściany wykonanej z lżejszych Bloczków Leca® BLOK akustycznych 18 o wadze 23 kg, pokrytej tynkiem cementowo-wapiennym oraz cięższych Bloczków Leca® BLOK akustycznych 18 g, na którą położono tynk gipsowy.



* Minimalna wymagana izolacyjność akustyczna przegród wewnętrznych w budynkach wielorodzinnych R’A1 = 50 dB (PN-B-02151-3:1999 tab. 2 wiersz 1, kol. 5)

Dodatkowa przestrzeń w budynku

Przewagą ścian z keramzytobetonowych bloczków Leca® BLOK jest ich mniejsza grubość – wynosi ona zaledwie 20-21 cm. Przegrody wykonane z innych materiałów mają najczęściej grubość 27-28 cm. Różnica 7 cm grubości tylko na jednej ścianie to dodatkowa powierzchnia użytkowa w całym mieszkaniu i bloku.

Podsumowując należy przypomnieć, że bardzo ważną rolę w uzyskaniu wymaganego wskaźnika izolacyjności akustycznej dla przegrody odgrywa wykonawca. Nieszczelne spoiny, niewłaściwa izolacja pod stropem, niestaranne połączenie murów czy zbyt cienka warstwa tynku mogą pogorszyć izolacyjność akustyczną nawet o kilka decybeli. Przy coraz popularniejszych badaniach akustyki przegród na etapie odbioru budynku ten fakt może przysporzyć dodatkowych kłopotów.